مزیت فیلم‌های عمار به مردمی بودن و انتشار عمومی است / آفت فیلمسازان رجوع به محتوای احساسی و داستان محور است

حسن وزیرزاده کارگردان و مستندساز اهل تهران و متولد 1366 است. تحصیلات ایشان کارشناسی تدوین فیلم است. او کارگردانی مستندهایی همچون «سیاح» و «آقای معاون» را برعهده داشته است.

با حسن وزیرزاده برای حضور در چهاردهمین جشنواره فیلم عمار با مستند «قاعده بازی» گفتگویی انجام شد که مشروح این گفتگو را در ادامه می‌خوانید.

در ابتدای امر در رابطه با چگونگی پیدا کردن سوژه توضیحاتی داده شد. این مستند ساز جوان گفت: مستند سازان همیشه به سراغ سوژه‌های عملیاتی رفتند، تقریبا 90 درصد مردم هیچ اطلاعی ندارند که در یمن چه اتفاقی افتاده و چرا یک جنگ طاقت فرسا با عربستان داشته‌ است و تصمیم بر این شد که  مستند به این ماجرا از زمانی که در یمن بیداری اسلامی یا بهار عربی رخ داد و حکومت یمن عوض شد، بپردازد. قاعده بازی شروع به بیان اتفاقات می‌کند و خیلی سعی ندارد که تحلیل کند یا ارزش افزوده‌ای علاوه بر رویدادها به آن اضافه کند بلکه می‌خواهد به این بپردازد که چه اتفاقی از 8 سال پیش تا الان افتاده که بالاخره توانستند با عربستان صلح کنند و به یک قدرت منطقه‌ای تبدیل شوند اما این را با تحلیل نگفته بلکه با تاریخ، روز و ساعت وقایعی که بر این کشور گذشته، بیان کرده است.

او در ادامه افزود: متأسفانه بسیاری از دوستان ما اطلاعات به مخاطب نمی‌دهند بعد می‌آیند تحلیل ارائه می‌کنند. مثلاً در جایی قرار بود یک عملیاتی انجام شود که در آن عربستان و امارات بیم قدرتمندی موشکی یمن را داشتند و به همین دلیل فرمانده موشکی یمن را ترور می‌کنند ولی نتیجه برعکس می‌شود و اولین سالگرد شهید اولین موشک از سمت یمن شلیک می‌شود ما در اینجا برای اسم این فرمانده از لفظ شهید استفاده نکردیم و فقط مسئله ترور را عنوان کردیم که حتی با استفاده از لفظ شهید جهت‌گیری یا سوگیری خاصی هم نکرده باشیم تا قضاوت به عهده بیننده باشد.

وی توضیح داد: این مستند قوی‌ترین مستندی هست که از قبل جنگ تا آخر جنگ که حدودا 10 سال است، سیر اتفاقات را روایت می‌کند و هرکس که بخواهد اطلاعاتی کلی در مورد جنگ یمن و عربستان بدست بیارود همین یک ساعت کفایت می‌کند، این مستند برای رنج سنی یا قشر خاصی نیست و مخاطب عام دارد و برای هرکسی که خواهان کسب اطلاعات باشد مفید است چون بدون هیچ موضع‌گیری ساخته شده و صرفا وقایع را کنار هم قرار دادیم. تأکید می‌کنم که ما حتی از اسم شهید استفاده نکردیم تا قضاوت به طور کامل به عهده بیننده این مستند باشد و هر حرفی هم زده شده، سند آن موجود بود، هیچ تحریفی در بیان واقعیت نداشتیم تا جایی که حتی به اشتباهات صورت گرفته و شکست‌ها هم اشاره شده است.

وزیرزاده درباره شرکت در جشنواره عمار گفت: جشنواره عمار یک ویژگی خوبی که دارد این است که بخش مربوط به انتشار را بهتر مدیریت می‌کند و مردمی‌تر از جشنواره‌های دیگر است؛ در واقع جشنواره‌های دیگر به مسائل مربوط به اقدامات حرفه‌ای می‌پردازد و این از مردمی بودن کمی دور می‌شود. البته که شکر خدا ما توانستیم جایزه جشنواره‌های دیگر را هم کسب کنیم ولی خوبی عمار همین بحث انتشار عمومی و مردمی بودن آن است و یکی از آفت‌هایی که جشنواره عمار باید با آن مقابله کند تا دچار آن نشود این است که دچار مخاطب خاص مثل شبکه افق نشود و مخاطب باید عامه مردم باشند. عمار نباید فقط ارزشی ها را مخاطب محسوب کند که شکر خدا تا الان موفق عمل کرده و باید بهتر هم بشود.

این مستندساز جوان سختی کار را در قسمت پژوهش آن عنوان کرد و گفت که دسته‌بندی مطالب و بهره‌وری از آن سخترین بخش ساخت این مستند بود تا با تحریف و سوگیری به مخاطب نرسد.

در آخر هم وزیرزاده در توصیه‌ای به فیلمسازان جوان گفت: آفتی که اکثر مستندسازان به آن دچار شده‌اند این است که رفتند سراغ داستان! اینکه یک واقعه یا فکت پیدا می‌کنند و یک روایت داستان‌گونه و احساسی برای تحت تاثیر قرار دادن مخاطب مطرح می‌کنند. اینکه صرفا حتی بچه‌ انقلابی‌های ما به سراغ موارد داستانی و احساسی می‌روند آفت محسوب می‌شود و باید روایت محور به دور از سوگیری احساسی مستند را بسازند.

در چهاردهمین دوره جشنواره عمار همانند دوره‌های پیشین، فرصتی فراهم شده ‌است تا علاقه‌مندان در سراسر کشور بتوانند منتخب فیلم‌های این جشنواره را به‌ صورت رایگان و با اینترنت نیم ‌بها در سامانه عماریار تماشا کنند. 

منبع: عمارفیلم