داستان مستند اوکراین در آتش، درباره تشکیل موج اعتراضی یورومیدان است که در روزهای سرد و یخزده کیف، قلب اوکراین را به آتش کشاند. این مستند پرده از یک حقیقت ناخوشایند برمیدارد و کودتایی مخفی را روایت میکند که بهای آن، جان شهروندان اوکراینی بود. 93 روز سرنوشت ساز، بین سالهای 2013 تا 2014 میلادی که با حمایت از پیوستن اوکراین به اتحادیه اروپا شروع شد و به جدایی بخشی از خاک این کشور، یعنی کریمه انجامید. با این وجود گذاشتن نام «انقلاب کرامت» برای این وقایع کمی شاعرانه به نظر میرسد چرا که مستند اوکراین در آتش حرف دیگری برای گفتن دارد؛ گویا واقعیت آنقدرها هم که رسانهها میگفتند، حماسی و قهرمانانه نبوده است. در ادامه از این مستند جنجالی بیشتر میخوانیم:
مذاکرات بین اوکراین و اتحادیه اروپا به خوبی در جریان بود تا اینکه دولت این کشور اعلام کرد قصد امضای پیمان ندارد. مردم اوکراین که آینده زندگی خود و عبور از دروازه های تمدن را در گرو پیوستن به اتحادیه اروپا می دیدند، در میدان استقلال کیف که به میدان معروف است، جمع میشوند. پس از گذشت دو روز، در حالی که مقامات دولتی گمان می کردند مردم در حال بازگشت به خانههایشان هستند و همه چیز تمام شده، حمله به دانش آموزان تجمع را به خشونت میکشد و موج جدیدی از اعتراضات شروع میشود؛ اعتراضاتی در هم تنیده با بوی خون، آتش و البته فاشیسم!
بنا بر اطلاعات موجود در سایت IMDB عوامل سازنده این مستند به شرح زیر است:
اوکراین در آتش، مستندی است از کارگردان اوکراینی- آمریکایی، ایگور لوپاتنوک (Igor Lopatonok)، که سال 2016 تولید شده و استودیوی فیلم سازی Another Way Productions و Cinema Libre تهیه و توزیع آن را به عهده داشتهاند. این مستند در کنار بهره گیری از تصاویر کمتر دیده شده، تلاش کرده است در مصاحبه با افراد مختلفی از جمله:
میدان را از زاویه نادیده آن روایت کند. اجرای گفتگوها هم با اولیور استون (Oliver Stone)، کارگردان نام آشنای آمریکایی است که شهرت او بیشتر به ساخت فیلمهای سیاسی- اجتماعی همچون «متولد چهارم جولای» و «تاریخ معاصر آمریکا» برمیگردد.
«آنها باید همه صداهای دیگر را کنار بگذارند تا یک صدا باقی بماند؛ تا مردم را مغزشویی و وادار به باور کردن این مسئله کنند که فقط یک حقیقت وجود دارد.» این جملات، بخشی از صحبتهای ایگور لوپاتنوک، کارگردان اوکرین در آتش، در واکنش به حذف مستند از یوتیوب است. مستند اوکراین در آتش، برای اولین بار در یک جشنواره فیلم ایتالیایی به نام Taormina رونمایی شد و سپس بدون اکران، در قالب DVD در دسترس مخاطبان قرار گرفت. این مستند همان سال از طریق شبکه تلویزیونی REN TV برای مردم روسیه پخش شد. شاید شروع دردسرهای اوکراین در آتش را هم باید از همینجا دانست؛ چرا که مدیر کل شبکه REN TV به دلیل پخش این مستند تهدید به خشونت فیزیکی شد. عدهای با ثبت یک طومار در Change.org، مستند اوکراین در آتش را تحریک آمیز و تحریف شده نامیدند و سعی کردند جلوی پخش این مستند را بگیرند. البته بعدها Apple TV، Amazon Prime و YouTube آن را در پلتفرمهای خود منتشر کردند که یوتیوب یک سال پس از انتشار، به بهانه نقض خطمشی محتوای خشونتآمیز یا گرافیکی پاکش کرد.
در عوض مستند «Winter On Fire» ساخته یوگنی آفینیفسکی (Evgeny Afineevsky)، اقبال بالایی در رسانهها داشت. این مستند تمام زندگی را در غرب و پیوستن به اروپا خلاصه میکند تا آنجا که گویا مردمان در شرق بویی از تمدن نبردهاند. به این نگاه نژادگرایانه که با روحیه نئونازیهای اوکراینی هم جور درمیآید، تحلیل طبقاتی را اضافه کنید. تصویر این مستند از حاضران در میدان، تصویر همان طبقه متوسطی است که نمایندگان آن، جوانان رعنا و زیبایی هستند که بازیگر و خواننده و دکتر و وکیلاند و یک حکومت اقتدارگرا با نیرویی اهریمنی خونشان را در شیشه کرده است. حالا این قهرمانان جوان اینجا هستند تا شده با دادن جانشان پرنده آزادی را از قفس برهانند. مستند زمستان در آتش سال 2015 با حمایت دو کشور آمریکا و انگلیس تولید و از شبکه نتفلیکس هم پخش شد. با این حساب خیلی هم عجیب نیست که در این روایت یک طرفه و مخدوش، ردپایی از جان مک کین، ویکتوریا نولند و حتی جورج سورس پیدا نباشد!
مستند اوکراین در آتش، حاوی مطالبی است از تاریخ کشور اوکراین و روابط آن با روسیه که صحنه امروز از درگیری نظامی این دو کشور را روشنتر میکند. همچنین ایرانیهایی که چیزی مثل پاییز سال گذشته را به چشم دیدهاند، با دیدن این مستند دچار دژاوو خواهند شد؛ بنابراین تماشای آنلاین مستند اوکراین در آتش را در سایت عماریار از دست ندهید.
تماشای مستند اوکراین در آتش برای گروه سنی 13 سال به بالا منعی ندارد اما حاوی مفاهیم و تصاویر خشونت آمیز و تأثربرانگیزی است که ممکن است برای نوجوانان و افراد با روحیه حساس مناسب نباشد.
این مستند دربردارنده نکاتی است که ممکن است به مذاق برخی خوش نیاید؛ اما در نهایت آنها که به دنبال کشف حقیقت هستند، از آن استقبال خواهند کرد. علاوه بر این مستند اوکراین در آتش میتواند برای کنشگران عرصه سیاست و اجتماع، علوم اجتماعی خواندهها، جامعه شناسان و تشکلهای دانشجویی مناسب باشد.
مستند Revealing Ukraine، همکاری دیگری از ایگور لوپاتنوک و اولیور استون است که سال 2019 در ادامه مستند اوکراین در آتش ساخته شد. در این مستند استون به گفتگو با ویکتور مددوچوک (Viktor Medvedchuk) و همسر او اوکسانا مارچنکو (Oksana Marchenko) مینشیند. مددوچوک یکی از سرمایه داران و سیاستمداران اوکراینی است که در حال حاضر ساکن روسیه است. وی که چند ماهی را به جرم خیانت و تلاش برای غارت منابع ملی در کریمه تحت بازداشت خانگی قرار گرفته بود، در جریان تبادل اسرا بین روسیه و اوکراین، به روسیه تحویل داده شد.
مستند اوکراین در آتش، در مدت زمان 95 دقیقه تهیه شده است. این مستند با بیان واقعیاتی تکان دهنده، میتواند به بهانهای برای گپ و گفتهای سیاسی در جمع خانواده یا دوستان بدل شود.
مستند اوکراین در آتش، یک مستند سیاسی- اجتماعی است که داستان جنگ سرد میان شوروی و ایالات متحده آمریکا را در خاطرهها زنده میکند. این مستند به طور خلاصه پیش نیازهای وقوع یک انقلاب را در دل یورومیدان بررسی کرده و به این نتیجه میرسد که آنچه رسانهها از آن به عنوان یک انقلاب اسطورهای نام بردند، بیشتر به یک کودتا میماند که نئونازیهای پرورش یافته در دامان سرمایه داری و امپریالیسم رقم زدند. هر چند این دیدگاه خاطر خیلیها را مکدر کرده تا آنجا که نقاب برانداختهاند و بایکوت و روایت یک طرفه را به آزادی بیان ترجیح دادند.