پای درس بلوار اتحاد

مصطفی نوروزی یک شیرازی است. نمونه‌ای برای پاک کردن هرچه انگاره‌ ذهنی که در مورد تنبلی و بی‌حالی شیرازی‌ها در ذهن داریم. نوروزی، یک مطالبه‌گر مردمی است که برای معاش خود و خانواده‌اش وانت را بار سبزی می‌زند و می‌فروشد. پایش به زندان باز شده و در سالیان اخیر تلاش کرده مسائل کوشکک (از محله‌های شیراز) را بفهمد و برای حل آن‌ها تلاش کند. مستند بلوار اتحاد در مورد همین فرد است. در ادامه‌ی این نوشتار به بررسی مستند بلوار اتحاد و متعلقاتش می‌پردازیم. 

کوشکک و نسبتش با مصطفی نوروزی

 کوشکک جزو شهرداری منطقه 7 شیراز است. منطقه‌ای که پیشتر روستا بوده و هنوز هم مشکلات زیادی دارد. منطقه‌ای کم ‌برخوردار که سطح بالای آب بزرگ‌ترین مسئله‌ای است که مردم با آن دست به گریبان هستند. این منطقه که حالا نامش را محله‌ کوشکک گذاشته‌اند، چیزی حدود 5 هزار نفر جمعیت دارد. در محدوده‌ جنوب شرقی شهر شیراز که از غرب با بلوار اتحاد محدود شده و با محله‌های ‌شهرک مهرگان و ماه فیروزان مجاورت دارد. نام مستند هم برگرفته از همین بلوار اتحاد است. هرچند اشاره‌هایی هم به تلاش و کنش جمعی مردم این منطقه می‌کند؛ تلاش‌هایی که مصطفی نوروزی محور اصلی آن‌هاست. 

از سرقت مسلحانه تا خیمه‌ حضرت رقیه (س) 

مستند بلوار اتحاد از قله‌ شروع می‌شود؛ جایی که مصطفی نوروزی با پرونده ‌سازی تعدادی از دشمنان و افرادی که از فعالیت‌های جهادی او صدمه دیده‌اند به جرم سرقت مسلحانه به زندان می‌افتد. شروع این روایت بر عهده‌ دختر و پسر نوروزی است، جایی که می‌گویند ابتدا چیزی به آن‌ها گفته نشد و بعد هم مانع ارتباط مجدد او با خانواده‌اش شدند. قضیه ساده است: قسمتی از فعالیت‌های نوروزی در راستای مبارزه با ناامنی منطقه است و معتادان و ذی ‌نفعان از این مسئله آسیب زیادی می‌بینند.

مستند بلوار اتحاد؛ روایت گیرا و شفاف

واقعیت این است که مهدی نوروزی نه تنها سرِ درد نکرده را دستمال می‌بندد بلکه در همان حال دنبال مسائل و  مشکلات هم می‌رود. مستند بلوار اتحاد، روایت تلاش نوروزی برای حل مسائل کوشکک است. در همین راستا این مستند ابتدا روایت زندان و سپس آزاد شدن را به سرانجام می‌رساند که آن هم در نوع خود دیدنی و البته تلخ است. نمونه‌ای بسیار شفاف برای اینکه حرکت در مسیر حق پر از دشواری و ابتلا است.

تغییر محل زندگی، بنّایی و تلاش برای شکل‌ دهی جمع مومنانه از اهالی، قدم‌های بعدی روایتی است که مستند با آن درگیر است. نوروزی خودش را جزوی از انقلاب می‌داند و به دنبال پیدا کردن نسبت خود، مردم و کارگزاران این نظام اسلامی با هم است. ادامه‌ بلوار اتحاد شرح اقداماتی است که برای تبیین همین مناسبات صورت می‌گیرد. 

مصطفی نوروزی وقتی کم ‌لطفی‌ها و سختی کار را می‌بیند به هیچ عنوان دلسرد نمی‌شود و تمام تلاشش را می‌کند تا مسئله‌ای را حل کند. چه حل این مسئله از طریق مطالبه ‌گری باشد و چه بالازدن آستین‌ها برای کار و تلاش. مصطفی نوروزی در این مسیر هزینه‌ زیادی از جان و مال و آبروی خودش می‌دهد. ولی نکته اینجاست که ناامید نمی‌شود و حتی با اراده‌ای قوی‌تر به تلاشش ادامه می‌دهد؛ مصداق عمل مومنی که نسبت به اطرافش بی‌تفاوت نیست. 

مطالبه‌گری، مسئله و مشکل

مستند بلوار اتحاد نمونه‌ای جامع و میدانی از همه‌ این مفاهیم است و نمونه‌هایی عالی از حل مسئله، گفتمان‌سازی و مطالبه‌گری در خود دارد. هدف مصطفی نوروزی حل مسئله و به دنبال آن بر طرف کردن مشکلات وابسته به آن است. در این راه از همه ابزاری که دارد استفاده می‌کند. مطالبه‌گری و گفتمان‌سازی را در کنار هم و به موازات هم جلو می‌برد و در همین لایه هم نمی‌ماند. او، خودش پای کار محله‌ کوشکک است. فردی دغدغه‌مند، بااراده و کمی هم سمج که روزگار مسئولان منطقه را سیاه می‌کند. مورد اساسی این است که مدل مطالبه‌گری نوروزی از آن غرزدن‌های مجازی و ناشی از فربهی و بی‌نیازی نیست. نوروزی سرد و گرم چشیده است و خودش وسط کار با انواع و اقسام مشکلات سر و کله می‌زند. 

بهترین سعادت

در میانه مستند، مصطفی نوروزی چگونگی شکل‌گیری خیمه حضرت رقیه را بیان می‌کند. جایی که به فکر عزاداری و محلی برای آن است ولی پولی برای این کار ندارد. شب تا صبح را به فکر کردن می‌گذراند. در آخر از آشنایان پولی قرض می‌کند و علم و پارچه‌ مشکی عزا را بلند می‌کند. عزاداری ساده برکت می‌گیرد و کل محل را تحت تأثیر قرار می‌دهد. برای تماشای بلوار اتحاد به سایت عماریار مراجعه کنید.

 مصطفی نوروزی یک فرد به شدت معمولی است. نه قد خیلی بلندی دارد و نه زیادی کوتاه است. خبری از گنج قارون و صبر ایوب در اطراف او نیست. شغل آنچنانی هم ندارد. به فلان دستگاه و بهمان نهاد فرهنگی هم وصل نیست که پای مداحان آنچنانی به مراسم باز کند یا بودجه‌ اِن رقمی بگیرد. مصطفی نوروزی فقط یک آدم ساده با خانواده‌‌ای ساده‌تر است و با همان مشکلات آدم‌های عادی هم دست و پنجه نرم می‌کند.

باید علاوه بر خود، شکم سه نفر دیگر را هم سیر کند و جای خوابی فراهم کند. چه می‌دانم برای بچه‌ها مدادرنگی و گوشی و این‌ها هم بخرد. تفاوت نوروزی با ما آدم‌های عادی در دغدغه، مسئله و فهم درستی است که از انقلاب دارد؛ از مردمی بودن آن. ‌در این راه از جیب و آبرو هم هزینه می‌دهد و با کج‌فهمی و کسالت و تنبلی خیلی‌ها درگیر می‌شود. اراده ولی قوی‌تر است. مسئله‌ مستند بلوار اتحاد دقیقاً همین اراده است. جایی که دریای اراده‌ها از قطره‌قطره‌ آن جمع می‌شود و محله‌ای را سر و سامان می‌دهد. 

بلوار اتحاد و نمونه‌ای از «شدن»

مستند بلوار اتحاد به ما آدم‌های عادی نشان می‌دهد که کار کردن برای رضای خدا شدنی است. سختی و دشواری و ابتلای زیادی دارد ولی شدنی و شیرین است. این مستند را صادق زارع کارگردانی کرده است. زارع درباره‌ این مستند با اشاره به اثر اینگونه فعالیت در رشد محله می‌گوید: هدف ما در این مستند تسهیل مسیر برای تکثیر مصطفی نوروزی‌ها در محلات مختلف بوده است. قهرمان این مستند درک کرده که مسئولین باید خادم مردم باشند و عملاً تلاش می‌کند تا کسی از بالا به پایین به مردم نگاه نکند.

سخن پایانی

انقلاب، مردمی بودن و کنش جمعی و رسانه‌ای را بد فهمیده‌ایم. مستند بلوار اتحاد تمام توانش را بر این می‌گذارد که کمی از این فهم را درست کند. این مستند، روایتی از اراده و تلاش مطالبه‌گران مردمی در فارس است و برای خیلی از فعالان محلی می‌تواند الهام بخش باشد. برای تماشای آنلاین و دانلود مستند بلوار اتحاد به سایت عماریار مراجعه کنید.