حضور پررنگ اقتباس؛ ۶ اقتباس ادبی و ۷ اقتباس پژوهشی

یکی از رویدادهای فرهنگی دهه فجر انقلاب اسلامی جشنوارهٔ سینمایی فجر است که از سال ۱۳۶۱ در میانه بهمن ماه هر سال در تهران و توسط سازمان سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار می‌شود. این جشنواره پس از انقلاب اسلامی ایران، جایگزین جشنواره بین‌المللی فیلم تهران شد. تا به امروز، ۴۱ دوره از این مراسم برگزار شده که آخرین دوره آن در بهمن ۱۴۰۱ بود. در فهرست فیلم‌های اعلامی این دوره جشنواره فیلم فجر، اسامی فیلم‌های اقتباسی بسیاری به چشم می‌خورد که در ادامه درباره آن ها بیشتر می خوانیم.

اقتباس‌های ادبی این جشنواره:

«بهشت تبهکاران»؛ جوزانی از مصدق می‌گوید

این فیلم یک مینی سریال در شبکه نمایش خانگی خواهد داشت که در اعلام‌های اولیه اقتباسی از کتاب «آخرین عشق شاهزاده» است.

این فیلم ساخته مسعود جعفری جوزانی است که سال گذشته انتظار می‌رفت در بخش سودای سیمرغ جشنواره چهل و یکم فجر حاضر باشد. این فیلم با محوریت ملی شدن صنعت نفت روایت شده و امیرحسین آرمان و رضا یزدانی پیش از این به‌عنوان بازیگران این فیلم اعلام شده بودند. لادن مستوفی، سحر جعفری جوزانی، پژمان بازغی، حمید گودرزی، رضا شفیعی جم، حسام منظور، بهنام تشکر، هومن برق نورد، فرهاد قائمیان، فخرالدین صدیق‌شریف، رضا یزدانی، فریبا متخصص و اسماعیل خلج از دیگر بازیگران این فیلم هستند.

مسعود جعفری جوزانی با ۷۵ سال پیشکسوت ‌ترین کارگردان دوره ۴۲ فیلم فجر است.

«آپاراتچی»؛ ورود صنعت نشر به دنیای سینما

فیلم «آپاراتچی» با نگارش حسین تراب‌نژاد و احسان لطفیان برداشتی آزاد از کتاب «آپاراتچی» نوشته دکتر روح الله رشیدی است که رویدادهای آن در اوایل دهه ۶۰ شهر تبریز می‌گذرد.

فیلم آپاراتچی یکی از فیلم‌های حاضر در بخش نگاه نو جشنواره فیلم فجر است و دلبستگی‌های یک نقاشِ ساختمان عاشق سینما را روایت می‌کند که با اشتیاق تمام به تولید چند فیلم کوتاه موفق شده و در آرزوی ساختن نخستین فیلم سینمایی خودش است. تورج الوند، فاطمه مسعودی‌فر و رضا ناجی در کنار بازیگرانی، چون هومن برق‌نورد، بهنام تشکر، امید روحانی، وحید مبصری، امین گلستانه، حسین عابدینی، ولی فروتن و علیرضا استادی در این فیلم ایفای نقش کرده‌اند.

قربانعلی طاهرفر کارگردان و سجاد نصراللهی‌نسب تهیه‌کننده آپاراتچی هستند.

«باغ کیانوش»؛ رضا کشاورز به دنبال ماجراجویی‌های جدید می‌گردد

رضا کشاورزحداد که نخستین تجربه کارگردانی سینمایی خود را پشت سر می‌گذارد، پیش از این چندین فیلم کوتاه در ژانر کودک و نوجوان ساخته و همچنین کارگردانی یکی از اپیزودهای سریال تلویزیونی «تازه وارد» به تهیه‌کنندگی محمدجواد موحد را برعهده داشته است.

رضا کشاورز کارگردان «باغ کیانوش» درباره این فیلم به خبرنگار ایبنا گفت: فیلم «باغ کیانوش» تماماً بر پایه کتاب «باغ کیانوش» ساخته شده است که اثری ماجراجویانه و اقتباسی در حوزه دفاع مقدس است.

سهم اصلی در ترکیب بازیگران این فیلم سینمایی را که محور اصلی قصه‌اش شخصیت‌های کودک و نوجوان هستند، بازیگران نوجوان دارند. بازیگرانی که برخی از آن‌ها را می‌توان استعدادهای تازه در سینما دانست و برخی دیگر پیش از این در آثار سینمایی تجربه ایفای نقش داشته‌اند.

از جمله بازیگران کودک و نوجوان «باغ کیانوش» می‌توان به امیرحسین بیات، ابوالفضل ایوانی، دانیال جعفری، ارغوان شعبانی، امیرعلی و امیرمحمد صحرایی، اشکان اردستانی، رونیکا بهرام ‌زاده، ابوالفضل حسن‌ خانپور و گرشا نامورصدیق اشاره کرد.

«تابستان همان سال»؛ زمزمه‌هایی از کتاب ناصر تقوایی

ناصر تقوایی کتابی با نام «تابستان همان سال» در سال ۱۳۴۸ منتشر کرده است که زمزمه‌هایی در مورد اقتباس این فیلم از کتاب ناصر تقوایی شنیده می‌شود.

محمود کلاری که همه مخاطبان سینما او را به عنوان یکی از اساتید فیلم ‌برداری‌ سینمای ایران می‌شناسند، قرار است سومین فیلمش را در دوره ۴۲ جشنواره فیلم فجر رونمایی کند. ۲۳ سال از آخرین تجربه کارگردانی محمود کلاری گذشته و تجربه قبلی او سینمایی «رقص با رویا» است.

مهران مدیری، علی شادمان، فریبا نادری، سمیرا حسن پور، رویا جاوید نیا، مهرو نونهالی، صابر ابر، پژمان بازغی، نسیم ادبی بازیگران این فیلم هستند.

«دست ناپیدا»؛ اقتباسی از کتاب موفق حوض خون

طبق گفته بسیاری از منابع، این فیلم اقتباسی از کتاب موفق «حوض خون» است و یکی از آثار دفاع مقدسی جشنواره فیلم فجر است که روایتی زنانه از این حادثه را روایت می‌کند. این فیلم روایتی متفاوت به قصه‌های روایت نشده دفاع مقدس است.

انسیه شاه‌ حسینی تنها کارگردان زن این دوره از جشنواره است که پنجمین فیلم خود را در مقام کارگردان به جشنواره فیلم فجر رسانده است. تهیه‌کننده این فیلم سید سعید سید زاده و سرمایه گذار آن بنیاد سینمایی فارابی است.

معصومه بافنده، زهرا احمد خانی، اعظم ‌السادات رضوی، حسین پولیده، زیبا عسگری، حدیث سعدی و ایمان بازفت از بازیگران این فیلم هستند تا شاه‌ حسینی در این فیلم برای یک دست شدن بافت مستندگونه فیلم با بازیگران کمتر شناخته شده کار کرده باشد.

«شور عاشقی»؛ روایتی تازه از داریوش یاری بر پایه مقتل

طبق گفته یکی از مدیران بنیاد شهید، این فیلم از مقتل اقتباس شده است و تنها روایت تاریخی جشنواره فیلم فجر فارغ از آثار مربوط به تاریخ معاصر است.

«شور عاشقی» ساخته داریوش یاری است. فیلمی که روایتی مستقیم از واقعه عاشورا دارد. این فیلم هم محصول مشترک بنیاد شهید و بنیاد فارابی است که مهدی زمین‌پرداز، پیام احمدی‌نیا، نادر فلاح، علیرضا استادی و سیامک صفری در آن ایفای نقش کرده‌اند.

فیلم‌های اقتباسی بر مبنای اسناد:

«صبح اعدام»؛ روایت ۲ساعت پایانی زندگی طیب حاج رضایی

بهروز افخمی درباره فیلم سینمایی «صبح اعدام» به خبرنگار ایبنا گفت: این فیلم را از روی تکه روزنامه و گزارش‌های روزنامه کیهان اقتباس کردم.

این ساخته بهروز افخمی به صبح اعدام طیب حاج رضایی می‌پردازد. مسعود شریف، ارسطو خوش رزم، داود فتحعلی ‌بیگی، مهرداد نیکنام، پوریا منجزی، محسن آوری، کاوه دارابی و فریبا آذرشب بازیگران این فیلم سینمایی هستند که ارسطو خوش ‌رزم در نقش حاج اسماعیل رضایی و مسعود شریف در نقش طیب حاج رضایی بازی کرده‌اند.

«آسمان غرب»؛ شیرودی بر فراز عقاب‌ها

این فیلم به کارگردانی محمد عسگری و تهیه‌ کنندگی حبیب‌الله والی ‌نژاد ساخته‌شده است و دومین تجربه حرفه‌ای محمد عسگری است که در سال گذشته با فیلم «اتاقک گلی» در جشنواره حضور پیدا کرده بود. این فیلم با همکاری سازمان سینمایی سوره و بنیاد فارابی ساخته شده و اقتباسی از زندگی شهید شیرودی است.

میلاد کی‌مرام، امیر حسین آرمان، نادر فلاح، آرمین رحیمیان، کریم امینی، روح الله زمانی، محمد رضا صولتی، پیام اینالوئی، احسان عباسی، صفر محمدی، احسان صاحب الزمانی، یوسف فروتن، راحله لطفی، پرهام غلاملو، سمیه مهری، نیوشا علیپور، تورج الوند و نسیم ادبی بازیگران این فیلم هستند.

«احمد»؛ روایتی از زلزله بم با حضور شهید کاظمی

طبق گفته امیرعباس ربیعی به خبرنگار ایبنا، این فیلم بر پایه پژوهش‌های تاریخی اقتباس شده است.

احمد سومین حضور امیرعباس ربیعی بعد از دو فیلم جنجالی «لباس شخصی» و «ضد» است. این اثر سینمایی برای اولین بار قصه‌ای ناگفته از ۱۸ ساعت ابتدایی حادثه غم‌ بار زلزله بم و اقدامی قهرمانانه در این ساعات پُرالتهاب را همزمان با بیستمین سالگرد این اتفاق روایت می‌کند. نکته مهم این فیلم ادامه مسیر فیلمسازی امیرعباس ربیعی با محوریت تاریخ معاصر است‌.

تینو صالحی، توماج دانش بهزادی، ساره رشیدی، مهیار شاپوری، عباس جلیل زاده، عماد درویشی، مریم ماهانی، تصنیف حسینی، علی صادقی، عرفان سروستانی و مینا شفیعی بازیگران این فیلم هستند. تینو صالحی بازیگر پرکار و موفق تئاتر این‌بار با «احمد» پا به جشنواره فیلم فجر گذاشته است. «احمد» تولید مشترک سازمان سینمایی سوره و موسسه تصویر شهر است.

«پرویزخان»؛ زندگی پرویز دهداری، معلم اخلاق فوتبال

علی ثقفی، کارگردان «پرویزخان» در گفت‌وگویی با خبرنگار ایبنا عنوان کرد: این اثر نیز بر پایه پژوهش، مصاحبه و منابع خبری اقتباس شده است.

علی ثقفی یکی از فیلم اولی‌های این دوره از جشنواره است. پرویزخان روایتی از زندگی پرویز دهداری است و در این اثر بیش از ابعاد ورزشی به ابعاد اجتماعی این شخصیت توجه شده است. این فیلم داستان بازیکنان ستاره و باتجربه تیم ملی را روایت می‌کند که زیر نظر پرویز دهداری از تیم ملی استعفا می‌دهند.

سعید پورصمیمی، مریم سعادت، حمیدرضا پگاه و بهنام تشکر به‌عنوان بازیگران این فیلم معرفی شده‌اند. این فیلم محصول سازمان هنری رسانه‌ای اوج است. سعید پورصمیمی پیش‌تر با فیلم «دوزیست» در جشنواره سی و هشتم فیلم فجر شرکت کرده بود.

«قلب رقه»؛ روایتی اصیل بر پایه اتفاقات واقعی

تقیانی‌ پور که با دو سریال «نجلا» و «ترور» به‌عنوان یکی از راویان مقاومت و یکی از سازندگان فیلم‌های امنیتی شناخته شده است، این بار فیلمی را با هر دو وجهه ساخته است.

کارگردان «قلب رقه» در مورد این فیلم به خبرنگار ایبنا گفت: تمام اتفاقات فیلم بر اساس رخدادها و حوادث واقعی اقتباس شده است.

سینمایی قلب رقه به نویسندگی و کارگردانی خیرالله تقیانی پور و با تهیه ‌کنندگی سعید پروینی، اثری از بنیاد سینمایی فارابی است که در جشنواره فیلم فجر حضور داشته و روایتی از مجاهدت‌های جبهه مقاومت در سوریه است. فرهاد قائمیان، محمدرضا شریفی‌نیا، هدایت هاشمی، عبدالرضا نصاری، مصطفی ساسانی و شادی مختاری در این فیلم به ایفای نقش می‌پردازند و فرهاد قائمیان نقش یکی از مستشاران نظامی ایران در سوریه را ایفا می‌کند.

«مجنون»؛ روایتی از زندگی شهید زین ‌الدین با نوای استاد انتظامی

مهدی شاه‌ محمدی، کارگردان این اثر با خبرنگار ایبنا عنوان کرد: این فیلم بر اساس پژوهش‌های متعددی انجام شده، در دوره‌های گذشته این فیلم قرار بود با کارگردانان دیگری ساخته شود و پس از سه بار شروع نافرجام، قرعه به نام من افتاد.

سازمان اوج بعد از ساخت آثار پرتره موفقی از شهدای دفاع مقدس این ‌بار داستان شهید مهدی زین‌ الدین را روایت می‌کند. کارگردان این کار مهدی شاه محمدی است؛ مستندسازی که این ‌بار وارد فضای داستانی شده تا مانند محمد حسین مهدویان این مسیر را برای ورود به سینمای داستانی طی کند. سجاد بابایی، برنده یکی از سیمرغ ‌های جشنواره فجر ۴۱، نقش شهید مهدی زین‌الدین را در این فیلم ایفا می‌کند.

«معجزه پروین»؛ اعتصامی بر پرده نقره‌ای نمایش داده می‌شود

این فیلم زندگینامه پروین اعتصامی از دوران جوانی است، محمد رضا ورزی آن را کارگردانی کرده و محمد رضا شریفی نیا تهیه‌کننده آن است. آزیتا حاجیان، محمد رضا شریفی نیا، مارال بنی آدم، حسین پاکدل، ملیکا شریفی نیا، سام نوری، فرزاد حسنی و رامین ناصر نصیر در این فیلم بازی کرده اند.

اگر شما هم به دنبال نوشتن فیلمنامه ای برگرفته از اسناد و وقایع تاریخی یا آثار ادبی هستید، می توانید از دوره های فیلمنامه نویسی اقتباسی تولیدشده در مدرسه راه بهره ببرید. برای این منظور کافی است به صفحه تماشای آنلاین و دانلود دوره آموزشی فیلمنامه اقتباسی در سایت عماریار مراجعه کنید. در این دوره به مدت 22 ساعت موضوعاتی از جمله طرح نویسی، معماری درام و سوژه یابی تدرس می شود و اساتیدی چون هادی مقدم دوست، وحید جلیلی، سید محمد حسینی و علیرضا اسحاقی از تجربیات خود در این زمینه سخن می گویند.

منبع: ایبنا